روشهای متعددی برای ترسیم نقوش هندسی وجود دارد. ترسیم با نرمافزارهایی مانند اتوکد (autocad) و یا جئوجبرا (GeoGebra)و اسکچپد جئومتر (Sketchpad geometer) و یا ترسیم دستی نقوش هندسی با ابزار خطکش و پرگار و یا شبکه اشکال منتظم انجام میگردد. هدف کلی این مقاله بررسی نقش تقریب در طراحی و اجرای نقوش هندسی در معماری ایران، با تمرکز بر مقایسه روشهای سنتی مبتنی بر شبکه شطرنجی (تقریبی) و روشهای زیرساخت شعاعی است. پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به این پرسش اصلی است که چرا استادکاران، علیرغم آگاهی از خطاهای جزئی، از روشهای تقریبی در ترسیم نقوش هندسی استفاده کردهاند. روش تحقیق بهصورت کیفی و با رویکرد استدلال منطقی انجام شده است. در این راستا، شیوههای مختلف ترسیم دستی و سنتی (شبکه شعاعی و شطرنجی) بررسی، نمونههای شاخص بازسازی، و مزایا و محدودیتهای هر روش تحلیل شده است. یافتهها نشان میدهند که استفاده از تقریب در شبکه شطرنجی، باوجود ایجاد انحرافات جزئی در زوایا و تناسبات، مزایای عملی قابلتوجهی داشته است. این مزایا شامل کاهش خطاهای ناشی از ترسیم دستی، تسهیل محاسبات مساحت و مصالح، سرعت در اجرا و آموزش، و امکان توسعه طرحهای خلاقانه در محیطهای غیرکارگاهی است. بهویژه، شبکه شطرنجی با سادهسازی فرایندهای هندسی، اجرای نقوش روی مصالحی مانند چوب، کاشی، و شیشه را تسریع کرده و نیاز به محاسبات پیچیده را مرتفع ساخته است. نتایج نهایی تأکید میکنند که تقریب نهتنها بهعنوان یک محدودیت، بلکه بهمثابه راهحلی هوشمندانه برای ترکیب دقت هندسی با خلاقیت هنری و سهولت اجرایی در سنت معماری ایران بهکاررفته است.
Azizi Hamedani M, Memarian G, Mohammadmoradi A. Application of Approximation in the Design of Geometric Patterns:
Investigation of the Grid method in Eight-Fold Geometric Patterns. Golestan-e Honar 2025; 9 (2) :212-195 URL: http://golestanehonar.ir/article-1-507-fa.html
عزیزی همدانی مهدی، معماریان غلامحسین، محمدمرادی اصغر. کاربرد تقریب در طراحی و اجرای نقوش هندسی:
بررسی شبکۀ زیر ساخت شطرنجی در ترسیمات نقوش هندسی هشت. گلستان هنر. 1404; 9 (2) :212-195