|
از فرود تا فراز تصویرگری اشعار حافظ
|
علی‌اصغر میرزایی‌مهر*   |
|
|
|
چکیده: (489 مشاهده) |
شاخص‌ترین نمود هنر نقاشی در تمدن اسلامی ایران به شکل مصورسازی کتاب‌های ادبی بوده است. این سنت مبارک هنری، که نشانگر نوعی همگامی میان نگارگری و ادبیات (با پیشگامی ادبیات) بود، با آنکه ریشه در اندیشه مانویان و ادوار باستانی داشت، از عهد سلجوقی به طور جدی نضج گرفت و دامن‌گستر شد تا اینکه در دوران تیموری و سپس صفوی به قله‌های درخشان خود دست یافت و در سده یازده هجری کم‌کم به محاق رفت.
طی این چند سده، هزاران نسخه نفیس مصور توسط هنرمندان ایرانی پدید آمد که از نظر ویژگی‌های هنری به مکاتب مختلفی تقسیم می‌شوند. در میان کتاب‌های ادبی، شاهنامه فردوسی بیش از هر متن و نسخه دیگری به آرایه‌های تصویری آراسته شد. خمسه نظامی، بوستان و گلستان و کلیله و دمنه و کتاب‌های دیگر نیز در مراتب بعدی قرار می‌گیرند.
اما دیوان حافظ، با تمام اعتباری که در جهان ادب و محبوبیتی که در میان فارس‌زبانان دارد، در دنیای تصویرگری جایگاه مهم و چشمگیری به دست نیاورده است. به بیان دیگر، در میان نسخ مصور ایرانی دیوان حافظ شأن و اعتبار چندانی ندارد مگر در سده اخیر که سرودههای وی با نگاره‌های رنگین و زیبا آراسته شدند. نوشتار حاضر دلایل بی‌توجهی به تصویرگری دیوان حافظ را در گذشته و انگیزه‌های رونق یافتن آن در دوران معاصر را بررسی می‌کند. یافته‌ها نشان از آن دارد که عوامل سیاسی و فرهنگی گوناگونی فراتر از حوزه صرف ادبیات در این امر دخالت داشته‌اند.
روش تحقیق در این مقاله توصیفی ـ تحلیلی است و مطالب آن با استفاده از منابع کتابخانه‌ای تألیف شده است. |
|
| واژه‌های کلیدی: کلیدواژه‌ها: دیوان حافظ، نگارگری، تصویرگری، مدرسه صنایع قدیمه، نسخه مصور |
|
|
متن کامل [PDF 2662 kb]
(103 دریافت)
|
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
