|
مطالعه تطبیقی تعلیم آداب دبیری و کتابت (بر پایه کتاب‌های دستورالکاتب و تحفه المحبین)
|
| علی کریمی*، خشایار قاضی‌زاده |
|
|
|
چکیده: (1215 مشاهده) |
کتابت و انشا یکی از گونه‌های نثر است که در تاریخ ادب فارسی از رواج و اهمیت فراوانی برخوردار است. از این گونه ادبی در ادوار گذشته آثار متعددی به وجود آمده است که بخشی از آنها رسالاتی در زمینه تعلیم آداب دبیری و کتابت هستند. در پژوهش حاضر، به بررسی و مقایسه دو رساله تعلیمی دستورالکاتب از محمد نخجوانی، متعلق به قرن هشتم هجری، و تحفه‌المحبین از سراج شیرازی، متعلق قرن نهم هجری، پرداخته شده است. این دو اثر از لحاظ محتوای بخش، سیر موضوعی، تقسیم‌بندی مطالب، نام‌گذاری عنوان‌ها، نحوه ارائه تعلیم آداب دبیری، و کتابت بررسی و مقایسه شده‌اند.
پژوهش حاضر به منظور ارائه شباهت‌ها و تفاوت‌های ساختاری و محتوایی این دو رساله در زمینه آداب دبیری و کتابت و در نتیجه شناخت رویکرد تعلیمی و علقه ادبی مؤلفان انجام شده است و به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد که این دو اثر، از لحاظ ارائه سبک و تعلیم آداب دبیری و کتابت، چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی دارند؟ در صورتی‌که، شیوه تعلیمی مؤلفان در این دو رساله شباهت‌ها و تفاوت‌های بارز دارد، شاخص‌ترین آنان کدام است؟
روش پژوهش، توصیفی ـ تطبیقی، جمع‌آوری اطلاعاتْ کتابخانه‌ای و ابزار گردآوریْ فیش‌برداری است. نتایج و یافته‌های کلّی پژوهش بیانگر آن‌اند که این دو کتاب از لحاظ ارائه سبک و تعلیم آداب دبیری و کتابت شباهت‌ها و تفاوت‌هایی در ساختار و محتوا دارند. به‌طوری‌که، نخجوانی در دستورالکاتب نامه‌نگاری و اصول آن را مورد توجه قرار داده، در صورتی‌که سراج شیرازی با نگاه تعلیمی به آداب دبیری پرداخته‌است.
|
|
| واژه‌های کلیدی: کلیدواژه‌ها: آداب دبیری، کتابت، مطالعه تطبیقی، رسالات آموزشی، دستورالکاتب، تحفه‌المحبین |
|
|
متن کامل [PDF 227 kb]
(570 دریافت)
|
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
